Szkoła Podstawowa Nr 8 im. Emilii Plater jest najstarszą tego typu placówką w mieście, która nadal mieści się w tym samym budynku. Od utworzenia jej w 1889 roku, jako Szkoły Elementarnej przy ulicy Pocztowej ( Pocztowaja- obecnie Sienkiewicza ), była jedną z 11 podobnych instytucji w Piotrkowie. Prawdopodobnie funkcjonowała już wcześniej, jako szkoła prywatna. W 1892 szkoła była na prawach elementarnej szkoły czteroklasowej, a uczęszczało do niej 110 dzieci. Pracowało 4 nauczycieli, a uczący arytmetyki Grzegorz Ludwikiewicz był kierownikiem.
W tamtym czasie wszystkie dzieci obowiązywała nauka języka rosyjskiego, a w klasie czwartej wolno było zwracać się do nauczycieli tylko po rosyjsku. Wyniki z nauki języka rosyjskiego miały wpływ na podwyższanie, lub obniżanie ocen z innych przedmiotów. Nauczyciele w szkole rozmawiali tylko po rosyjsku.
Wybuch I wojny światowej spowodował wyjazd większości urzędników magistrackich z Piotrkowa . Na początku grudnia 1914 roku wszystkie szkoły elementarne zaprzestały swojej działalności, z uwagi na trudną sytuację, brak opału, brak pieniędzy na pensje dla nauczycieli. Zarząd Magistratu Miasta Piotrkowa 13 kwietnia 1915 roku zakazał używania języka rosyjskiego w szkołach. Od tej pory nauczano w naszej szkole języka polskiego z historią, a językiem dodatkowym był język niemiecki. Każdego dnia nauki pogłębiano również arytmetykę i geometrię. W klasie trzeciej i czwartej były również dodatkowe przedmioty z nauki o świecie.
30 grudnia 1915 roku odbyła się Konferencja Kierowników Szkół Miejskich (elementarnych), która uchwaliła wprowadzenie patrona dla każdej szkoły. Magistrat Piotrkowa wydał polecenie , aby nad wejściem do naszej szkoły zainstalować tablicę z pełną nazwą. Tablica wyglądała następująco : Szkoła Elementarna w Piotrkowie Trybunalskim
im. Emilii Plater.
W dokumentach szkolnych w latach 1916- 1939 posługiwano się patronem szkoły, nie używając numeracji, skąd pochodzi używane przez ludzi starszego pokolenia powiedzenie: ,, Szkoła Plater”.
W 1930 roku, z okazji 100 rocznicy wybuchu powstania listopadowego odbyła się uroczystość Święto Patrona Emilii Plater. Wpisała się wtedy w tradycję szkoły i jest obchodzona 29/30 listopada każdego roku oraz wykorzystywane jako element wychowania patriotycznego w naszej szkole. Ważnym wydarzeniem w historii szkoły było nadania jej sztandaru i portretu Emilii Plater, które nastąpiło w 1933 roku. Sztandar został uszyty ze składek rodzicielskich. Portret namalował Franciszek Gnyp.
Dłuższą przerwę w kultywowaniu tej tradycji stanowiły lata 1939- 1945, czyli II wojna światowa , kiedy to okupanci hitlerowscy wznowili działalność szkoły, ale na zabronili nauczanie większości przedmiotów. Obowiązywała tylko nauka czytania i pisania oraz liczenia ,a codziennie odbywała się nauka języka niemieckiego w zakresie mówienia i czytania. Liczba uczennic spadła ze 196 w 1939 roku do 14 w 1943 roku. Niemcy zorganizowali w szkole magazyn wojskowy,
a pod koniec wojny nawet szpital. Podczas ich pobytu zniszczono wiele mienia szkolnego, w jakie instytucja ta została wyposażona przez Magistrat Piotrkowa, nauczycieli i rodziców. Zaginął również sztandar szkoły, natomiast przetrwał
do dziś portret patronki Emilii Plater.
Szkoła E. Plater od 1960 roku stała się koedukacyjną, a wcześniej uczęszczały do niej tylko dziewczynki. W budynku szkolnym mieściły się różne inne instytucje: w latach 1932- 1950 piwnice należały do Spółdzielni Mleczarskiej,
a do 1975 roku połowę boiska i budynek w podwórku zajmowały zakłady mięsne - była masarnia.
